Microsoft và “cha đẻ” ChatGPT “đấu đá” về tương lai

OpenAI không thể tiến lên nếu không có sự chấp thuận của gã khổng lồ công nghệ.

Microsoft đã “rót” hơn 13 tỷ đô la vào OpenAI, công ty tạo ra ChatGPT, biến họ trở thành nhà đầu tư lớn nhất của startup này. Nhưng giờ đây, OpenAI muốn tái cấu trúc để rời xa hơn nữa nguồn gốc phi lợi nhuận của mình và cuối cùng là IPO. Sự thay đổi đó đòi hỏi phải viết lại các điều khoản của mối quan hệ, và Microsoft là “hòn đá tảng” chính cần được thuyết phục.

Và theo một báo cáo mới (yêu cầu đăng ký), OpenAI và Microsoft đang trong các cuộc đàm phán nghiêm túc để định hình lại mối quan hệ đối tác trị giá hàng tỷ đô la của họ – và kết quả có thể quyết định cách nhà sản xuất ChatGPT tiến tới IPO mà không mất quyền truy cập vào các công cụ và công nghệ mạnh mẽ mà họ đã xây dựng với sự giúp đỡ của Microsoft.   

Các nguồn tin cho biết Microsoft sẵn sàng từ bỏ một phần cổ phần của mình để đổi lấy quyền tiếp tục truy cập vào công nghệ mới của OpenAI sau thỏa thuận hiện tại năm 2030. Điều đó có thể giúp mở đường cho cấu trúc doanh nghiệp mới của OpenAI và đây là một vấn đề lớn đối với tương lai của công ty.   

Trước đây, CEO của OpenAI, Sam Altman, đã nói rõ: ông đang theo đuổi trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), công nghệ có thể vượt trội hơn con người. OpenAI gần đây đã rút lại những thay đổi gây tranh cãi vốn sẽ tước quyền kiểm soát khỏi hội đồng quản trị phi lợi nhuận của mình. Tuy nhiên, họ vẫn đang thúc đẩy việc biến bộ phận kinh doanh của mình thành một Tập đoàn Lợi ích Công cộng (PBC). Cấu trúc này cân bằng lợi nhuận với tác động xã hội. Những công ty khác như Anthropic và xAI cũng đã đi theo con đường đó.

Một nguồn tin thân cận với OpenAI cho biết việc chuyển đổi thành PBC là chìa khóa nếu công ty muốn IPO. Nhưng mọi chuyện không hề suôn sẻ. Một số người trong nội bộ cho biết gần đây đã có một số bất đồng giữa OpenAI và Microsoft khi mục tiêu của họ bắt đầu khác nhau.

Microsoft vẫn cung cấp cho OpenAI nguồn lực tính toán khổng lồ và sử dụng các mô hình của họ trong các sản phẩm như Copilot, nhưng OpenAI cũng đang xây dựng những thứ của riêng mình – bao gồm một dự án điện toán lớn có tên “Stargate”, có thể có sự giúp đỡ từ SoftBank và Oracle. Và một số người ở Redmond không thích điều đó.

Một nhân viên cấp cao ẩn danh của Microsoft cho biết vào tháng 5 năm 2025: “Bất đồng một phần là do phong cách. OpenAI nói với Microsoft ‘hãy cho chúng tôi tiền và năng lực tính toán và đừng can thiệp: hãy vui vẻ đồng hành cùng chúng tôi.’ Vì vậy, điều này tự nhiên dẫn đến căng thẳng. Thành thật mà nói, đó là một thái độ đối tác tồi tệ, nó cho thấy sự kiêu ngạo.”

Tuy nhiên, đây chưa phải là “chiến tranh”. Một người thân cận với OpenAI cho biết Microsoft vẫn muốn mọi chuyện diễn ra tốt đẹp.

OpenAI được thành lập vào năm 2015 với tư cách là một tổ chức phi lợi nhuận do Altman, Elon Musk và những người khác sáng lập. Năm 2019, họ thành lập một bộ phận vì lợi nhuận cho phép các nhà đầu tư chia sẻ lợi nhuận – nhưng chỉ giới hạn ở một số tiền nhất định. Khi đó, các nhà đầu tư được khuyên nên coi khoản đầu tư của họ giống như một khoản quyên góp. Nhưng các thỏa thuận gần đây đã tập trung nhiều hơn vào kinh doanh.

Vào tháng 10, OpenAI đã huy động được 6,6 tỷ đô la từ Microsoft, SoftBank, Thrive Capital và những người khác. Sau đó, vào tháng 3, họ đã thu về thêm 40 tỷ đô la trong một vòng gọi vốn do SoftBank dẫn đầu. Các thỏa thuận này bao gồm các điều khoản cụ thể về số cổ phần mà các nhà đầu tư sẽ nhận được nếu OpenAI hoàn tất việc chuyển đổi PBC. Nếu điều đó không xảy ra, các nhà đầu tư có thể rút tiền của họ – mặc dù những người trong nội bộ nói rằng họ vẫn tin tưởng mọi người sẽ ở lại, ngay cả khi quá trình này mất nhiều thời gian hơn.

Ngay cả khi có Microsoft “chống lưng”, OpenAI vẫn còn những rào cản khác cần vượt qua. Ví dụ, OpenAI sẽ cần thuyết phục các nhà quản lý ở California và Delaware rằng những thay đổi này tuân thủ sứ mệnh công khai ban đầu của họ. Tổng chưởng lý Delaware cho biết bà đang xem xét đề xuất mới để đảm bảo tổ chức phi lợi nhuận vẫn nắm giữ quyền kiểm soát thực sự.

Ngoài ra, Elon Musk, người đã rời OpenAI nhiều năm trước, đang kiện để ngăn chặn việc tái cấu trúc vì những thay đổi này có thể chuyển giao quyền lực và tiền bạc từ việc phát triển AGI khỏi công chúng và vào tay những người ủng hộ OpenAI.

Nếu kế hoạch đó thất bại, nó có thể giáng một đòn mạnh vào tương lai của OpenAI – hạn chế khả năng huy động vốn, IPO và cạnh tranh với những gã khổng lồ như Google.